 |
 |
 |
90 lat Szkoły Podstawowej w Pilczynie FOTO
Wstęp
Celem niniejszego opracowania jest ukazanie
historii Szkoły Podstawowej w Pilczynie od odnotowanych w „Kronice
szkoły” jej początków, z zaznaczeniem zmian, które
następowały w szkole i często były skutkiem zmieniających
się uwarunkowań polityczno-gospodarczych i kolejnych decyzji
ministerstwa oświaty dotyczących całokształtu funkcjonowania
polskich placówek oświatowych.
Szczególnie interesujące wydawały mi
się odległe czasy przedwojenne i powojenne, starałam się
więc spróbować oddać koloryt tamtych lat szkolnych.
Chciałam również podkreślić rolę miejscowego
społeczeństwa w rozwoju szkoły.
Zdaję sobie sprawę, że najnowsza
historia szkoły podstawowej jest potraktowana trochę pobieżnie,
ale odsyłam do licznych istniejących źródeł na temat różnorodnej
aktywności nauczycieli i ich uczniów - do kronik
prowadzonych przez Samorząd Uczniowski, kronik klasowych,
kroniki chóru szkolnego i na stronę internetową szkoły.
Elżbieta
Gałązka
Szkoła w latach 1918 – 1946
W rejonie obejmującym cztery wioski: Nowy
Pilczyn, Stary Pilczyn, Melanów i Kacprówek do roku 1924
istniały dwie szkoły. Jedna z nich znajdowała się w Melanowie
w domu Jana Sikory. W czteroklasowej szkółce uczyło się wtedy
40 dzieci. Nauczycielem był Feliks Wichowski.
Za wynajem izb płacił Komitet Szkolny,
pensje nauczycielom były wypłacane przez państwo.
W roku 1924 zaadaptowano na użytek szkoły
dwuizbowy dom kupiony przez mieszkańców Nowego Pilczyna i
Melanowa. Obecnie w tym budynku znajduje się Gminna Biblioteka
Publiczna w Nowym Pilczynie.
Do szkoły uczęszczały też dzieci ze
Starego Pilczyna i z Kacprówka.
Dzieci po ukończeniu czwartej klasy były
posyłane do klasy V, VI i VII do Łaskarzewa. Należy nadmienić,
że nie wszystkie dzieci były objęte nauczaniem w Łaskarzewie,
gdyż o dalszej edukacji decydowali rodzice.
W czasie wojny w
budynku szkolnym zamieszkali Niemcy. Zniszczyli sprzęty i
dokumentację, strzelając do krzyża wiszącego na ścianie,
uszkodzili figurę Chrystusa. Pamiątkowy krzyż był
przechowywany przez kolejnych kierujących szkołą, a obecnie
jest eksponowany w gablocie tutejszej szkoły.
W wymienionym
okresie nauczycielami byli: Jan Jurczak (kierownik szkoły), pan
Grabowiecki, pani Stanek, pani Nawrot, pani Łapacz, Wiesław
Wichlarz.
Najbardziej zasłużonym obywatelem dla
oświaty na tym terenie był Filip Paziewski, który pełnił
też funkcję wójta Gminy Łaskarzew.
Lata powojenne 1946 - 1960
1 IX 1946 roku nową
kierowniczką szkoły została Franciszka Pawłow z domu Jurczak.
W pisanej przez siebie kronice – jak zaznaczyła, na polecenie
władz oświatowych – zanotowała, że ludność czterech
wiosek należących do rejonu szkoły w Pilczynie to rolnicy,
którzy chętnie słuchają rad nauczycieli, mimo ubóstwa dawali
datki pieniężne na założenie biblioteki szkolnej. O
ówczesnych uczniach pani Pawłowowa napisała tak: „Jeśli
chodzi o dzieci, to element naprawdę dobry, podatny, spokojny,
miły i pracowity. Nauczyciel ma wśród nich autorytet,
trudności wychowawczych nie było.”
Nauka w szkole
odbywała się na dwie zmiany: rano klasy III i IV, po południu
I i II.
W roku szkolnym 1946/47 do czterech klas
uczęszczało 128 uczniów, uczyło dwoje nauczycieli: Franciszka
Pawłowowa i Wiesław Wichniarz, a po jego odejściu Krystyna
Frycz.
Szkolny sprzęt był
przestarzały, uszkodzony przez Niemców. Uczniowie pisali
piórami maczanymi w atramencie, który znajdował się w
szklanych pojemnikach wpuszczonych w otwory pochylonych blatów
ławek.
Począwszy od roku
1946 jedną ze stałych uroczystości szkolnych była choinka,
podczas której uczniowie deklamowali, śpiewali, przedstawiali
scenki. Posiłki dla dzieci przygotowywali rodzice, którzy na
uroczystość przybywali bardzo licznie, gdyż szkoła pełniła
wówczas dla miejscowej ludności ważną funkcję
kulturotwórczą.
W związku z istniejącym wówczas w Polsce
Ludowej ustrojem socjalistycznym i pozostawaniem naszego kraju w
orbicie wpływów ZSRR, co nastąpiło po konferencji
koalicjantów antyhitlerowskich w Jałcie w roku 1945, dość
cyklicznie odbywały się uroczystości związane z urodzinami I
sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Związku
Radzieckiego, Józefa Stalina, obchody rocznic Rewolucji
Październikowej połączone z odczytami dla okolicznej ludności,
podejmowane były różne działania w ramach „przyjaźni
polsko – radzieckiej”. Od roku 1952 uroczystości rocznicowe
związane z wybuchem rewolucji w Rosji, były obchodzone w
remizie strażackiej w Starym Pilczynie, by mogło w nich
uczestniczyć więcej ludzi.
Pierwszą wycieczką
zorganizowaną przez szkołę była podróż furmankami nad
Wisłę w roku 1949. Dzieci mogły zobaczyć statek pasażerski
żeglugi śródlądowej.
Celem drugiej szkolnej wycieczki w roku
1950 była Warszawa. Uczestnicy obejrzeli m. in. zniszczenia
wojenne stolicy.
1 IX 1951 roku
uczniowie wysłuchali przez radio przemówienie ministra oświaty.
W tym roku szkole przybywa klasa V, a do
pracy przyjęty jest trzeci nauczyciel, A. Dymiński, a na
miejsce nauczycielki G. Kander przyszła H. Piętka. Komitet
Rodzicielski wynajmuje trzecią izbę lekcyjną w domu p.
Bednarczyk. Komitet zajmował się wówczas również wynajmem i
remontami mieszkań dla nauczycieli.
Jako następne
uroczystości w roku 1952 odbyły się: akademia pierwszomajowa i
Święto Dziecka. Uczniowie świętowali na ,,majówce” w lesie,
zostali obdarowani podarkami, cukierkami, bawili się w różne
gry.
W tym samym roku
kierowniczka szkoły podczas zebrania z rodzicami zgłosiła
potrzebę wybudowania drugiej szkoły, która stanęłaby obok
dotychczasowej, żeby nie było problemu z przemieszczaniem się
uczniów i nauczycieli. Wniosek o lokalizację zgłoszony przez p.
F. Pawłow przepadł w głosowaniu. Większość opowiedziała
się za odbudowaniem jeszcze niedokończonego a już zniszczonego
przez Niemców Domu Ludowego usytuowanego niedaleko skrzyżowania
dróg Pilczyn Stary – Melanów. Na rzecz odbudowy szkoły
rodzice opodatkowali się po 30 złotych, urządzano dochodowe
zabawy z loteriami.
Zasłużonymi członkami społeczeństwa
działającymi na rzecz rozbudowy szkoły w tamtym czasie byli:
Aleksander Pytlarczyk, Stanisław Głażewski, Wacława Domarecka.
W roku szkolnym 1952/53
szkole przybywa klasa VI. Do Łaskarzewa chodzą już tylko
uczniowie klasy VII.
W ramach prac społecznych dzieci klas
starszych biorą udział w akcji „walka ze stonką
ziemniaczaną”.
W roku 1953 odbyły
się w klasie VI egzaminy promocyjne do klasy VII z
następujących przedmiotów: język polski, matematyka, biologia.
Rok szkolny 1953/54
jest kolejnym etapem w rozwoju szkoły. Trzeciego listopada
zostaje oddana jedna z klas w nowej szkole. Tak więc szkoła
liczy 3 izby klasowe własne i jedną wynajętą.
W tym roku po raz pierwszy szkołę
opuścili absolwenci klasy VII. Na 28 uczniów tej klasy szkołę
podstawową ukończyło 25.
W roku szkolnym 1954/55
do szkoły uczęszcza 156 uczniów, pracują następujący
nauczyciele: Franciszka Pawłowowa, Adela Kliczek, Zofia
Piekarska i Barbara Kiliszek.
13 XI ważnym wydarzeniem kulturalnym
był wyjazd uczniów klas VI i VII do Teatru Narodowego w
Warszawie na spektakl „Zemsty”.
W styczniu 1955 roku sześcioro najlepszych
uczniów bierze udział w uroczystej choince w Warszawie. Zaś w
czerwcu odbyła się czterodniowa wycieczka do Zakopanego, w
której wzięło udział 59 uczniów i czworo opiekunów.
Rok szkolny 1955/56
był bardzo radosny dla całej społeczności. Dzięki licznym
staraniom natury administracyjno – gospodarczej pani
kierowniczki szkoły i Komitetu Rodzicielskiego, ofiarności i
pracy społeczeństwa, oddano do użytku kolejną klasę w nowej
szkole, kancelarię i korytarz. Szkoła była otynkowana, miała
duże okna i jak na tamte czasy, wydawała się nowoczesna.
Przemieszczanie się dzieci z jednej szkoły do drugiej
sprawiało nieco problemów, bo „mógł być kłopot z
karnością i dyscypliną” – jak w kronice napisała
Franciszka Pawłowowa. Należy dodać, że budynek tej „nowej”
szkoły już nie istnieje, został rozebrany. Przejściowo
mieściły się tam klubokawiarnia i biblioteka.
W szkole promowano czytelnictwo, dbano,
aby uczniowie znali sylwetki największych polskich twórców. 26
XI 1955 r. odbyła się wieczornica poświęcona 100-leciu
śmierci Adama Mickiewicza, która była kolejnym wydarzeniem
kulturalnym również dla okolicznych mieszkańców.
Podobnie jak w ubiegłym roku odbyła się
czterodniowa wycieczka do Gdańska i Malborka z udziałem 64
uczniów klas V, VI i VII.
Należy dodać, że od roku 1956 rozpoczyna
się udział młodzieży szkolnej w pochodach pierwszomajowych. W
tym roku pochód odbył się w Sobolewie.
Rozpoczęcie roku szkolnego 1957/58
kierowniczka Pawłowowa zanotowała: „Dzieci z kwiatami,
odświętnie ubrane przybyły do szkoły (…) Podczas Rady
Pedagogicznej nastąpił ostateczny przydział przedmiotów
nauczania, wychowawstwa i organizacji uczniowskich. Projekt
organizacyjny szkoły w bieżącym roku szkolnym przewiduje
szkołę siedmioklasową o 5 siłach nauczycielskich. Liczba
dzieci wynosi 171.”
Nauczycielkami wówczas były: Janina
Górczyńska (później Piotrowska), Krystyna Winek (później
Jankowska), Barbara Kalbarczyk, Józefa Kliczek. W roku
następnym pracę rozpoczynają Krystyna Szwed i Janina
Larkiewicz.
Praca nauczycieli i
jej efekty były sprawdzane przez powiatowe władze oświatowe w
osobach wizytatorów i inspektorów. Wyniki wizytacji były
zadawalające. Znamienne są słowa wizytatora Kazimierza
Peciakowskiego podczas podsumowania kontroli szkoły w roku 1959:
„Do takiej szkoły nie powstydziłbym się przywieźć i
ministra”.
Lata 1960 - 1971
Rok szkolny 1959/60
był dla szkoły ważny co najmniej z dwóch powodów:
społeczność szkolna włączyła się do działań mających na
celu upamiętnienie 1000-lecia państwa polskiego.
Drugi powód jest ściśle związany z
pierwszym – powstał Społeczny Fundusz Budowy Szkół 1000-lecia”.
Ze względu na dużą liczbę dzieci w rejonie szkoły w
Pilczynie i trudne warunki lokalowe, w roku tym Inspektorat
Oświaty i Powiatowa Rada Narodowa włączyli Pilczyn do planu
budowy nowej szkoły. Nauczyciele razem z sołtysami zajęli się
zbiórką pieniędzy na fundusz.
Do szkoły pięć razy w wymienionym roku
szkolnym przyjeżdżało kino objazdowe.
W roku szkolnym 1960/61
liczebność klas wynosiła: I kl. – 26, II kl. – 22, III kl.
– 35, IV kl. – 35, V kl. – 35, VI kl. – 18, VII kl. –
23. Ważnym wydarzeniem kulturalnym w tym roku był wyjazd
pociągiem do Warszawy na film „Krzyżacy” Aleksandra Forda
według powieści Henryka Sienkiewicza.
W następnym roku
szkolnym 1961/62, dla uczczenia zbliżającego się tysiąclecia
państwa polskiego szkoła wzięła udział w akcji posadzenia
500 drzew w pobliskich lasach.
Praca Komitetu Budowy Szkoły polega
głównie na gromadzeniu potrzebnej dokumentacji, w tym tej
związanej z lokalizacją szkoły. Do najbardziej udzielających
się na rzecz budowy szkoły mieszkańców Franciszka
Pawłowowa zaliczyła: Wacławę Domarecką, Karolinę
Liberadzką, Józefa Liberadzkiego i Stefana Wojdata, oraz wielu
innych nie wymienionych z nazwiska.
W tym roku szkolnym,
wzorem poprzednich, ważnym wydarzeniem były obchody Dni
Książki i Prasy z konkursami czytelniczymi, zakończone
nagrodami.
Zespół nauczycielski zasila Apolonia
Lipińska.
W roku szkolnym 1963/64
wyznaczony został teren pod budowę szkoły o powierzchni 1.41
ha, wykupiony od trzech rolników. 30 IV 1964 r. pojawiły się
na placu pierwsze samochody ciężarowe z materiałami
budowlanymi. W dniu 22 VIII tego roku został wmurowany kamień
węgielny pod nową szkołę. W uroczystości brały udział
władze powiatowe, przedstawiciele PZPR oraz miejscowa ludność.
Rok szkolny 1965/66
rozpoczął się jeszcze w starym budynku. 29 XII 65 r. komisja
zdawczo – odbiorcza sporządziła protokół i podpisała
przyjęcie budynku szkolnego.
Szkoła była jednopiętrowa. Na parterze
mieściły się 3 klasy lekcyjne, sala gimnastyczna (obecna
świetlica), kancelaria kierownika szkoły, pokój nauczycielski
(obecnie pomieszczenie przedszkola), gabinet lekarski (teraz
pokój zastępcy dyrektora), sanitariaty, w tym prysznice przy
sali gimnastycznej, kuchnia i holl. Na piętrze znajdowały się
również trzy klasy lekcyjne, korytarz oraz sanitariaty. W
szkole działało centralne ogrzewanie i kanalizacja. Na dole
znajdowała się kotłownia i pomieszczenie na opał.
Komitet Rodzicielski zobowiązał się
zająć ogrodzeniem terenu szkolnego siatką.
Oficjalne otwarcie nastąpiło 16 IV 1966
roku z udziałem przedstawicieli ugrupowań partyjnych, władz
oświatowych, powiatowych, terenowych i przedstawicieli wojska
polskiego, Komitetu Rodzicielskiego, społeczności szkolnej oraz
okolicznych mieszkańców (w tym najstarszego gospodarza, byłego
wójta Filipa Paziewskiego. Uroczystość uświetniła orkiestra
wojskowa z Garwolina.
Po przecięciu wstęgi przez posła
Stanisława Matusiaka, posadzono 4 pamiątkowe drzewa: 2 lipy i 2
dęby, z których zachował się i pięknie rośnie na placu
szkolnym jedynie czerwony dąb – Pomnik Tysiąclecia Państwa
Polskiego.
Dzień otwarcia szkoły „tysiąclatki”
był niezwykle ważnym wydarzeniem szczególnie dla uczniów –
nie musieli już znosić niedogodności związanych z „wędrówkami”
od budynku do budynku, chłodem w mroźne zimowe dni i
ćwiczeniami gimnastycznymi w nieprzygotowanych do tego
pomieszczeniach.
Uroczystość
rozpoczęcia roku szkolnego 1966/67 była więc bardzo radosna,
bo już w nowej szkole. W tym roku do pracy w szkole przychodzi
nowy nauczyciel, Antoni Kulik i obejmuje nauczanie biologii i
wychowania fizycznego.
Kierowniczka szkoły i Komitet
Rodzicielski wystąpili z wnioskiem o nadanie szkole imienia
pisarki Marii Dąbrowskiej. Datę ustalono na dzień 19 V 1967 r.,
w drugą rocznicę śmierci pisarki.
Na uroczystość zaproszono władze
oświatowe, budowniczych szkoły, Prezydium Powiatowej Rady
Narodowej i Gromadzkiej Rady Narodowej, przedstawicieli Komitetu
Powiatowego PZPR.
W roku szkolnym 1969/70
w ośmioklasowej szkole podstawowej pracowali nauczyciele:
Krystyna Bijata, Jadwiga Larkiewicz, Krystyna Jankowska, Janina
Piotrowska, Antoni Kulik, Danuta Paciorek, Krystyna Szwed i
Franciszka Pawłow.
Kierująca szkołą notuje: „Szkoła
dobrze obsadzona i nauczycielstwo umie dobrze pracować”.
W dniach 3 – 6 VI 1970 r. na wycieczkę w
Bieszczady pojechało 60 uczniów.
W tym miejscu przytoczę obszerniejszy
zapis z kroniki szkolnej skreślony jej ręką: „Zdecydowałam,
że przejdę na emeryturę i dnia 1 II 1971 r. złożyłam do
Wydziału Oświaty pismo, w którym zrezygnowałam z dalszej
pracy meldując jednocześnie, że od 1 IX 1971 r. wakować
będzie miejsce kierownika szkoły i nauczyciela polonisty w
jednej osobie.(…)
Pracowałam w
szkolnictwie 46 lat a na placówce w Pilczynie 25 lat. Byłam
nauczycielką z powołania, kochałam dzieci i pracę szkolną,
będzie mi ona bliską i kochaną do końca życia”.
Lata 1971 – 1989
W roku szkolnym 1971/72
funkcję dyrektora szkoły obejmuje Teofil Dębek, który jest
nauczycielem b
W kronice szkoły zanotowano szczególne
uroczyste obchody święta Ludowego Wojska Polskiego w
październiku oraz Dnia Edukacji Narodowej przygotowane przez
uczniów klasy VIII.
W roku 1972 rozpoczyna działalność
Szkolna Kasa Oszczędności.
Rok szkolny 1973/74
przynosi zmiany personalne wśród nauczycieli. Funkcję
dyrektora po Teofilu Dębku (który został dyrektorem Zbiorczej
Szkoły Gminnej w Łaskarzewie) obejmuje Antoni Kulik. Odeszły
też nauczycielki Krystyna Dębek i Barbara Grudka. Na ich
miejsce przychodzi Elżbieta Pytlarczyk.
24 IX odbyło się uroczyste pasowanie na
ucznia, podczas którego pierwszoklasiści złożyli ślubowanie
i otrzymali szkolne tarcze.
Z okazji 30-lecia PRL-u zorganizowano
konkursy: malarski i rzeźbiarski poświęcone tej tematyce.
Uczniowie uczcili obchody rocznicowe czynami społecznymi:
sadzeniem kwiatów i krzewów ozdobnych. Wybudowano chodnik, a
teren boiska oddzielono od szkoły siatką.
Rozpoczęto realizację projektu „Szklanka
gorącego mleka” pod patronatem SU z opiekunem – Janiną
Piotrowską. Przy szkole działało ognisko przedszkolne,
opiekunką którego była Czesława Marcińczak.
W roku szkolnym 1976/77
podczas uroczystości z okazji Dnia Edukacji Narodowej cztery
nauczycielki: Krystyna Bijata, Krystyna Jankowska, Czesława
Marcińczak i Krystyna Szwed zostały odznaczone Złotymi
Krzyżami Zasługi.
Z innych uroczystości szkolnych należy
odnotować poranek upamiętniający wybuch II wojny światowej,
obchody kolejnej rocznicy Rewolucji Październikowej, którą
przygotowywała z uczniami Elżbieta Pytlarczyk.
W celu podniesienia poziomu higieny
osobistej uczniów, w listopadzie zapoczątkowano międzyklasowy
konkurs czystości.
Na wycieczkę do Puszczy Białowieskiej
pojechało 52 uczniów.
W roku szkolnym 1977/78
rozpoczynają pracę Halina Gurba i Elżbieta Rejnik.
Dzięki staraniom dyrektora Antoniego
Kulika i dyrektora Gminnej Szkoły Zbiorczej Teofila Dębka
postanowiono uruchomić w Pilczynie jednooddziałowe przedszkole.
Część pomieszczeń zaadaptowano na
potrzeby przedszkolaków. Tradycyjne do prac przyłączyli się
rodzice. 22 II 1978 r. funkcję dyrektora przedszkola objęła
Danuta Kulik.
- wysłuchanie przemówienia Ministra
Oświaty i Wychowania
- przemówienie dyrektora
- ślubowanie uczniów klasy I
- przemówienie przedstawicieli władz
partyjnych
- złożenie kwiatów w miejscach pamięci
narodowej.
W tym roku szkoła była otwarta dla
uczniów podczas przerwy zimowej. Mogli oni korzystać z gier,
jeździć na łyżwach na sporządzonym na części boiska
lodowisku. Uruchomiono również wypożyczalnię łyżew.
Uroczyście obchodzono Tydzień Kultury
Fizycznej. Wszystkie te działania wskazują na dbałość o
rozwój sprawności fizycznej uczniów.
Szkolne koło PCK zorganizowało quiz
wiedzy na temat walki z gruźlicą.
Przy szkole funkcjonowało ognisko
harcerskie.
W roku szkolnym 1980/81
pracę rozpoczęły nauczycielki Wiesława Kazimierak i
Mirosława Bieńko.
SKS, którego opiekunem był dyrektor A.
Kulik, zorganizował „zieloną salę gimnastyczną” i
przeprowadził kurs i egzamin na kartę rowerową, w wyniku czego
kartę otrzymało 70 uczniów szkoły.
Ze względu na
sytuację polityczną w kraju – coraz większą rolę opozycji,
działanie związku zawodowego „Solidarność” - priorytetem
w roku szkolnym 1981/82 było wychowanie socjalistyczne z
uwzględnieniem wychowania patriotycznego.
W szkole funkcjonują takie organizacje i
koła jak: Samorząd Uczniowski, drużyna ZHP i zuchów, PCK, SKS,
LOP, Spółdzielnia Uczniowska.
Pracę w szkole rozpoczyna Krystyna
Gładysz.
W roku szkolnym 1982/83
zostaje powołany pełnomocnik dyrektora do spraw
resocjalizacji, którym została Halina Gurba. Należy
przypomnieć, że wówczas nie było w szkołach etatu pedagoga
szkolnego, bardzo rzadko korzystano z pomocy psychologa, gdyż
dostępność do tego typu specjalisty nie była powszechna,
pełnomocnik miał więc po troszę wypełniać społecznie ich
zadania.
Minister oświaty zalecił w tym roku
placówkom szkolno – wychowawczym specjalne zadania, które
miały na celu wyeliminować udział młodzieży szkolnej w
różnego rodzaju nieoficjalnych zebraniach, manifestacjach. W
tym miejscu należy przypomnieć o głównej przyczynie takich
działań ministra oświaty - tragicznej śmierci maturzysty,
Grzegorza Przemyka, który świętował maturę na Placu Zamkowym
w Warszawie w maju 1983 roku. Został pobity przez milicjantów,
w wyniku czego zmarł.
Rok szkolny 1983/84
również nie jest wolny od indoktrynacji ideologii
socjalistycznej. W związku z 40. rocznicą ogłoszenia PKWN w
szkołach zaleca się eksponowanie dorobku PRL-u i znajomości
historii Polski socjalistycznej wśród uczniów.
W kwietniu, miesiącu pamięci narodowej,
zorganizowano apele, zbiórki harcerskie, wieczornice
poświęcone pamięci Polaków, którzy „szczególnie
zasłużyli się dla budowy państwa socjalistycznego”.
Na rzecz szkoły podjęto następujące
czyny społeczne:
- ogrodzenie płotkiem szkolnego ogródka
- zbudowanie pomieszczenia na sklepik
szkolny
- budowa ścieżki lekkoatletycznej
- sadzenie drzewek przez uczniów dla
uczczenia 40-lecia PRL.
W roku szkolnym 1984/85
pracę w szkole rozpoczyna Stanisław Gurba.
Zostały zniesione gminne szkoły zbiorcze.
Powołano rejony szkolne. Rejon garwoliński obejmował 32
szkoły i 30 przedszkoli. Sprawami administracyjnymi zajmowały
się zespoły administracyjno – gospodarcze. Taki zespół
dla szkoły w Pilczynie mieścił się w Łaskarzewie.
Podczas pracy ideowo - wychowawczej
eksponowano treści o następującej tematyce:
- 40 lat PRL
- 45 lat od zwycięstwa nad
faszystowskimi Niemcami
- 40 rocznicy zawarcia układu o
przyjaźni i współpracy polsko-radzieckiej
- 30 rocznicy powstania Układu
Warszawskiego (miał być komunistycznym odpowiednikiem struktur
NATO). Odbyło się szkolenie ideologiczne dla kadry
pedagogicznej „Świecka szkoła warunkiem tolerancji
wyznaniowej i światopoglądowej”.
Z okazji Dnia Dziecka zorganizowano
trzydniowy biwak w Wanatach.
Na szkolnym terenie postawiono drewniany
domek jako mieszkanie dla dyrektora szkoły.
W roku szkolnym 1985/86
pracowali następujący nauczyciele: Antoni Kulik, Danuta Kulik,
Krystyna Bijata, Krystyna Gładysz, Halina Gurba, Czesława
Marcińczak, Wiesława Kazimierak, Alicja Pytlarczyk (po mężu
Krogulec), Elżbieta Pytlarczyk, Mirosława Ściblak (po mężu
Gładysz), Lucyna Zalasińska (po mężu Lis).
22 II 86 r. podczas zebrania z rodzicami
dyrektor A. Kulik przedstawił koncepcję rozbudowy szkoły.
Ponieważ w szkole funkcjonowało dwuoddziałowe przedszkole, 172
uczniów szkoły podstawowej chodziło do szkoły na dwie zmiany,
uczyli się tylko w 5 izbach lekcyjnych.
Na zebraniu powołano Społeczny Komitet
Rozbudowy Szkoły i jego prezydium. W skład SKRS weszli: Jan
Bieńko, Zofia Gładysz, Helena Kurach, Wiesław Paziewski,
Wiesława Piętka, Barbara Ruta, Jan Paziewski, Stanisław
Pytlarczyk, Andrzej Talarek, Apolonia Zuchniak, Marek Zackiewicz,
Antoni Kulik.
28 II zatwierdzono ogólny harmonogram
rozbudowy szkoły:
I etap – dobudowanie dwóch izb
lekcyjnych i zaplecza socjalnego, II etap – dobudowanie sali
gimnastycznej.
Do kadry
pedagogicznej w roku szkolnym 1987/88 dołączają: Teresa Kusak,
Jolanta Paśnik (po mężu Paziewska), Elżbieta Ściblak (po
mężu Kusak).
Od 2 XI 87 r. w szkole była prowadzona
akcja dożywiania – dla uczniów przygotowywano bułki i mleko.
W tym roku z udziałem społeczeństwa
wykopano fundamenty pod rozbudowywane pomieszczenia szkolne.
Odbyła się trzydniowa wycieczka w
Bieszczady.
1 IX 1988 r. został
wprowadzony do szkół Kodeks Ucznia. Przez pierwszy semestr
uczniowie szkoły zapoznawali się z nim, a członkowie rady
pedagogicznej opracowywali wewnętrzny regulamin szkoły. Powoli
rozpoczyna się czas autonomii szkół i powoli kończy się
etap centralizacji w ministerstwie oświaty.
Do kadry pedagogicznej dołączyła Hanna
Sereja.
Z prac gospodarczych – wykonano remont
dachu i elewacji, wymieniono drzwi i podłogi szkolne.
1 maja nie było pochodu w Łaskarzewie,
tylko festyn. 3 maja odbyła się uroczystość pod pomnikiem w
Łaskarzewie z udziałem uczniów z Pilczyna. 9 maja świętowano
dzień zakończenia II wojny światowej wiecem i biegiem ulicznym
o puchar naczelnika UM również z udziałem uczniów ze szkoły
w starym Pilczynie.
Rok szkolny 1989/90
kończy pewien etap w historii szkolnictwa polskiego, w tym
również naszej szkoły. W związku z rodzącą się demokracją
i transformacją ustrojową kraju kończy się odgórnie
sterowana polityczna indoktrynacja młodzieży szkolnej i
nauczycieli. Należy przypomnieć, że nauczyciele byli jedną z
nielicznych grup zawodowych poddanych tzw. weryfikacji
ideologicznej po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego w grudniu
1981 roku. W obecności dyrektorów placówek, przedstawiciela
oświaty i powiatowego sekretarza PZPR (w moim – E. G.
przypadku) pracownicy oświaty tłumaczyć się musieli m.in.,
dlaczego nie należą do PZPR, do ZNP (który wówczas był
powiązany ze strukturami rządowymi), co sądzą o aktualnej
władzy i co mogą zrobić dla rozwoju Polskiej Rzeczpospolitej
Ludowej. Mimo nacisków ze strony władz oświatowych i
partyjnych, większość nauczycieli pozostała wierna swoim
ideałom i wierze. Wbrew ideologii państwa socjalistycznego
nadal pozostawali członkami Kościoła. Pamiętam byłą
kierowniczkę szkoły, Franciszkę Pawłowową stojącą w
kościele parafialnym w Łaskarzewie zawsze w tym samym miejscu i
co tydzień przyjmującą komunię świętą. W tamtych czasach
bycie praktykującym katolikiem piastującym jednocześnie
jakąś funkcję publiczną, należało do dużych aktów odwagi.
Rok ten zamyka także etap czynów
społecznych młodzieży szkolnej i okolicznych mieszkańców,
którzy zawsze odpowiadali na potrzeby środowiska szkolnego i
świadczyli na jego rzecz różne prace. Nie należy zupełnie
deprecjonować czynów społecznych, gdyż dla uczniów były
dobrą metodą wychowania przez pracę, a dla rodziców -
miejscem integracji i rodzenia się świadomej odpowiedzialności
za los szkoły.
W dzisiejszych czasach rodzice również
włączają się w życie szkoły, ale w inny sposób, o którym
jeszcze napiszemy w tej krótkiej historii.
Lata dziewięćdziesiąte.
Rok szkolny 1990/91
wnosi kolejne zmiany – od tego roku nauczanie religii miało
odbywać się w szkole.
25 X zlikwidowano Inspektoraty Oświaty i
Wychowania, a ich funkcje przejęli dyrektorzy placówek.
Kadrę nauczycielską zasilili
następujący nauczyciele: Elżbieta Gałązka, Mirosław
Kałaska, Jolanta Rutkowska (katechetka) i ksiądz Sylwester
Borkowski.
Dyrektor A. Kulik powołał społecznych
pełnomocników: zastępca dyrektora - Wiesława Kazimierak,
pełnomocnik do spraw resocjalizacji – Elżbieta Gałązka,
Halina Gurba – pełnomocnik do spraw proorientacji zawodowej (później
M. Kałaska).
Opiekunami organizacji i kół
działających w szkole zostali : Elżbieta Pytlarczyk – SU,
Teresa Kusak – LOP, Krystyna gładysz – PCK, Jolanta
Paziewska – SKS, Koło muzyczne – Mirosław Kałaska.
W latach 1992 – 95
wykonano wiele prac na rzecz doskonalenia bazy szkoły:
zmodernizowano łazienkę, zaadaptowano kotłownię z instalacji
węglowej na gazową. Dzięki zaangażowaniu rodziców pomalowano
korytarze, szatnie, pokój nauczycielski. W celu rozbudowy
szkoły rodzice opodatkowali się w wysokości 300 tysięcy
złotych od rodziny. Wykopano fundamenty, pobudowano ściany
części należącej do pierwszego etapu rozbudowy.
Rok szkolny 1995/96
jest także szczególnym dla historii szkoły. W 1996 r. gminy
obligatoryjnie przejęły szkoły podstawowe, w tym
odpowiedzialność za ich finansowanie.
Z pracy w naszej szkole odchodzi Lucyna Lis,
na jej miejsce przychodzi nauczycielka religii Agnieszka
Dźwigałowska.
15 IX 95 r. w ramach akcji „Sprzątania
świata” uczniowie porządkują teren wokół szkoły.
22 XI w szkole rozpoczęła się wizytacja
prowadzona przez wizytatorów Oddziału Zamiejscowego w
Garwolinie.
W tym roku szkoła mogła poszczycić się
osiągnięciami dydaktycznymi: udział uczniów w konkursach
przedmiotowych na szczeblu rejonowym, osiągnięcie dobrych
wyników na egzaminach wstępnych do szkół średnich.
Uczniowie osiągnęli imponujące wyniki
sportowe: III miejsce w finale wojewódzkiego turnieju „Dzikich
drużyn” w piłce nożnej dziewcząt, III miejsce w zawodach
drużynowych w tenisie stołowym w rejonie Garwolin, II miejsce w
drużynowych mistrzostwach wiejskich szkół podstawowych w
tenisie stołowym dziewcząt na szczeblu wojewódzkim, II miejsce
w zawodach rejonowych SZS w piłce nożnej chłopców i awans do
wojewódzkich Igrzysk Młodzieży Szkolnej, III miejsce w
wojewódzkich Igrzyskach Młodzieży Szkolnej w biegach
przełajowych.
Szkole nadano order „Pomocna dłoń”
przez fundację „Serce na pomoc chorym i potrzebującym
dzieciom”.
Prężnie działa Samorząd Uczniowski,
który organizował uroczystość z okazji Dnia Niepodległości
i Dnia Edukacji Narodowej, przygotował upominki dla
pierwszoklasistów z okazji pasowania ich na uczniów.
W tym roku szkolnym, zgodnie z kierunkiem
zmian w oświacie, by uczeń nie był przedmiotem a podmiotem
działań w szkołach, dyrektor przeprowadził wśród uczniów
klas V – VIII ankietę „Co wpływa na moje samopoczucie w
szkole”. Analiza ankiety pomogła nauczycielom w podjęciu
działań, aby uczniowie w szkole czuli się jeszcze lepiej. Z
ankiety wynikało, że na lepsze samopoczucie uczniów wpływa
dobra organizacja zajęć pozalekcyjnych: dyskotek, wycieczek a
także pedagogiczne podejście nauczycieli.
Wizytator ocenił pracę szkoły jako
bardzo dobrą.
Z nowych inwestycji gospodarczych wymienić
należy: całkowity remont dachu ze środków Komitetu
Rodzicielskiego i Gminy Łaskarzew, zakup komputerów ze
środków Komitetu Rodzicielskiego, rozpoczęcie II etapu
rozbudowy szkoły (sali gimnastycznej i zaplecza), malowanie
parteru.
Na uwagę zasługuje ogromna pomoc
finansowa rodziców wspomagających rozbudowę szkoły i budowę
sali gimnastycznej. Nowe skrzydło szkoły w 90% wykonano z
funduszy Komitetu Rodzicielskiego.
Był to rok, podobnie jak poprzedni, obfity
w wycieczki szkolne, w tym do: Żelazowej Woli, Wilanowa,
Małopolski Wschodniej, Nieborowa i Łowicza.
Uczniowie szkoły uzyskują sukcesy na
etapach rejonowych i wojewódzkich konkursów przedmiotowych. Są
to: Katarzyna Paziewska – dwukrotna laureatka w wojewódzkim
etapie konkursu z historii (opiekun – Teresa Kusak),
zakwalifikowała się do etapu wojewódzkiego z języka polskiego
(opiekun – Elżbieta Gałązka) i Grzegorz Makowicz, który
zajął I miejsce na konkursie wojewódzkim z biologii (opiekun
– Wiesława Kazimierak).
W roku szkolnym 97/98 opiekunem SU została
Teresa Kusak. Powstaje izba pamięci regionalnej. W drugim
półroczu wychodzi pierwszy numer szkolnej gazetki „Nasze
Sprawy”, (kontynuacją gazetki jest później ,,Sqlnews”),
którego redaktorem technicznym jest Mirosław Kałaska, a
redaktorem ds. literackich Elżbieta Gałązka.
Od roku szkolnego 98/99 szkoła może się
poszczycić pracownią komputerową, salą gimnastyczną i dobrze
wyposażoną klasą fizyczno – chemiczną.
W latach dziewięćdziesiątych prężnie
działa Samorząd Uczniowski, który organizuje i
współuczestniczy w organizowaniu wielu imprez o charakterze
kulturalno – wychowawczym, takich jak: dyskoteki
okolicznościowe, walentynki, pierwszy dzień wiosny, Dzień
Kobiet, Dzień Chłopaka, akcja „Sprzątanie świata”,
Dzień Edukacji Narodowej.
Lata 2000 – 2014
Od roku szkolnego 2000/01 zaczyna
funkcjonować Zespół Szkół w Starym Pilczynie, w skład
którego wchodzą: Publiczne Przedszkole, Publiczna Szkoła
Podstawowa im. Marii Dąbrowskiej i Publiczne Gimnazjum.
Dyrektorem Zespołu Szkół jest Antoni
Kulik, a zastępcami Danuta Kulik i Elżbieta Pytlarczyk.
Kierownikiem świetlicy zostaje Beata Paziewska.
W roku szkolnym 2004/05 do szkoły
podstawowej chodziło 126 uczniów. Wychowawcami byli:
Milena Balcerzak – Węgrzyn kl. I
Renata Balcerzak – kl. II a
Elżbieta Kusak – kl. II b
Mirosława gładysz – kl. III
Norbert Gałązka – kl. IV
Hanna Dębek – kl. V
Halina Gurba – kl. VI
Alicja Krogulec – kl. ,,0”
Ważnym wydarzeniem
dla Zespołu Szkół było uroczyste posadzenie 3 maja 2006 roku
na terenie szkoły dębu upamiętniającego papieża Jana Pawła
II. Należy przypomnieć, że dęby sadzone w wymienionym roku na
terenie miast i gmin powiatu garwolińskiego wyrosły z nasion
dębu Chrobry poświęconych przez samego Ojca świętego Jana
Pawła II.
W uroczystości brali udział m. in.
ksiądz kanonik Edward Syczewski, wójt Gminy Łaskarzew Marian
Korycki, burmistrz Łaskarzewa Waldemar Larkiewicz i wielu
innych gości.
Na dziedzińcu szkoły zebrali się
uczniowie, nauczyciele, rodzice, okoliczna ludność i strażacy.
Uroczystość uświetniła orkiestra strażacka i występy
uczniów.
Tak oto na terenie szkoły rosną nieopodal
siebie dęby upamiętniające ważne dla naszego kraju wydarzenia
historyczne: tysiąclecie chrztu państwa polskiego i pontyfikat
świętego Jana Pawła II, dzięki któremu rozwinęła się
demokracja w naszym kraju pod koniec drugiego tysiąclecia.
W latach 2000 – 2014 uczniowie
przygotowywali dla całej społeczności szkolnej różne
uroczystości: jasełka upamiętnienie żołnierzy, rocznice
uchwalenia Konstytucji 3 Maja, Dzień Papieski, Dzień Edukacji
Narodowej, polskich pomordowanych w Katyniuwystąpień i duże
. Należy odnotować ciekawe scenariusze, wysoki poziom tych
zaangażowanie nauczycieli w przygotowanie dzieci.
Co roku wychowawcy klas I – III i IV –
VI oraz poloniści przygotowują swych podopiecznych do konkursu
Recytatorskiego im. Kornela Makuszyńskiego.
Uczennica Aleksandra Paziewska w finale
wojewódzkiego etapu konkursu im. Kornela Makuszyńskiego
zajęła II miejsce recytując „Kwokę” J. Brzechwy.
Przygotowywała ją Elżbieta Kusak.
Uczennica Oliwia Paśnik zajęłą w finale
XXIX Konkursu I miejsce za recytację wiersza K.I.
Gałczyńskiego „Strasna zaba”. Przygotowała ją Anna
Błażejczyk.
Co roku nauczyciele klas I-szych starannie
przygotowują dzieci do uroczystości pasowania na ucznia, a
nauczyciele biblioteki szkolnej przyjmują ich do grona
czytelników przygotowując dla nich różne atrakcje.
W roku szkolnym 2001/02 uczeń klasy II
Jacek Makowicz (wychowawca – Elżbieta Kusak) zajął I miejsce
podczas konkursu na napisanie własnej książki zorganizowanym
przez Bibliotekę pedagogiczną w Siedlcach (opiekun Agnieszka
Trzmiel). W roku 2004 uczeń Piotr Grudzień zajął pierwsze miejsce
w konkursie „Wydajemy komiks” zorganizowanym również przez
Bibliotekę Pedagogiczną w Siedlcach (opiekun Alicja Pytlarczyk).
Uczniowie szkoły podstawowej otrzymują
dobre wyniki na sprawdzianach w szóstej klasie. Biorą udział w
różnych konkursach pozaszkolnych, m.in. w powiatowym Konkursie
Piosenki o Zdrowiu, których byli laureatami (opiekunowie –
Mirosław Kałaska, Alicja Krogulec, Hanna Dębek), w licznych
konkursach plastycznych i przedmiotowych.
W tych latach SU działał wspomagany przez
opiekunów – Agnieszkę Janisiewicz i Beatę Paziewską, a
ostatnio Annę Błażejczyk.
Na uwagę zasługuje owocna praca
samorządu szkoły podstawowej z UNICEF-em. Do cyklicznych akcji
SU zaliczyć należy „Górę Grosza”, WOŚP i liczne akcje
pod patronatem UNICEF-u, m.in. Dzień Wolontariatu, Dzień Zmian
i wiele innych.
W roku szkolnym 20011/12 realizowany był
projekt „Przygoda z teatrem” autorstwa Anny Błażejczyk,
który był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.
Dzięki temu uczniowie naszej szkoły mogli obejrzeć 17
spektakli wystawionych przez warszawskie teatry takie jak: Teatr
Dramatyczny, Teatr Syrena, Teatr Buffo, Teatr Bajka, Teatr
Lalkowy Guliwer. Dla niektórych uczniów były to pierwsze
kontakty z profesjonalnymi scenami teatralnymi. Stały się one
źródłem niezapomnianych wrażeń estetycznych.
Nauczyciele i wychowawcy dbają o rozwój
kulturalny uczniów organizując co roku wyjazdy na
przedstawienia teatralne i seanse filmowe do garwolińskiego Domu
Kultury.
Pierwsza dekada XXI
wieku zapisała się w historii naszej szkoły odejściem na
emeryturę wielu cenionych i zasłużonych pedagogów:
wieloletniej dyrektorki przedszkola Danuty Kulik, wicedyrektorki
Zespołu Szkół i nauczycielki języka polskiego Elżbiety
Pytlarczyk, nauczycielki klas I-III i wychowawczyni świetlicy
Renaty Balcerzak, nauczycielki chemii i historii Teresy Kusak,
nauczycielki matematyki Krystyny Gładysz, nauczycielki
matematyki Haliny Gurby, nauczycielki biologii Wiesławy
Kazimierak, nauczycielki przedszkola Hanny Serei, wychowawczyni
świetlicy Kamili Rutkowskiej, nauczyciela fizyki Stanisława
Gurby.
Nauczyciele ci byli wychowawcami i
przewodnikami nie tylko swoich uczniów, lecz również
pedagogów dopiero zaczynających pracę w szkole.
W roku 2012 odchodzi na emeryturę Antoni
Kulik, który pełnił tę funkcję przez 39 lat.
Przyczynił się do rozwoju szkoły poprzez staranne dobieranie kadry pedagogicznej, umiejętne zachęcanie społeczności do partycypowania w kosztach rozbudowy szkoły, podnoszenie kultury fizycznej uczniów i zainteresowanie ich sportem. Dzięki staraniom byłego dyrektora szkoła w Pilczynie ciągle podnosiła standardy dydaktyczne, wychowawcze i lokalowe. Zespół Szkół w Starym Pilczynie jako jedna z nielicznych szkół tego typu miał na etacie pedagoga i psychologa wspierających pracę wychowawczą. Za zasługi dla oświaty Antoni Kulik został odznaczony w 2010 roku medalem Komisji Edukacji Narodowej.
1 IX 2012 roku dyrektorem szkoły zostaje p. Lucyna Domaszczyńska. Podczas trzyletniego zarządzania przez dyrektor Lucynę Domaszczyńską budynek szkolny został wyposażony w nową instalację grzewczą. Zostały ocieplone, otynkowane i pomalowane zewnętrzne ściany budynku, wymieniono wszystkie okna. Pracownicy obsługi zyskali pomieszczenie socjalne.
Dzięki usilnym staraniom pani dyrektor, gimnazjum wchodzące w skład Zespołu Szkół w Starym Pilczynie otrzymało imię księdza Jerzego Popiełuszki w dniu 1 czerwca 2014 roku. Jednocześnie szkoła zyskała sztandar.
20 czerwca 2015 roku pani Dyrektor Domaszczyńska zmarła po długiej i ciężkiej chorobie.
Dalsze karty historii szkoły w Starym
Pilczynie „zapisują się” pod kierownictwem nowego dyrektora
Beaty Pziewskiej, która pełni tę funkcję od 1 IX 2015 roku.
Elżbieta Gałązka